1. Wat is cognitieve gedragstherapie?

Cognitieve gedragstherapie (of kortweg “CGT”) is een vorm van psychotherapie waarbij we er vanuit gaan dat problemen beïnvloed en in stand gehouden worden door iemands gedachten en gedrag.
 
Het is een “denk-en-doe”-therapie waarbij gesprekstherapie aangevuld wordt met verschillende oefeningen en gedragsexperimenten in het alledaagse leven.
 
CGT is voortgekomen uit de gedragstherapie en cognitieve therapie. Bij gedragstherapie ligt de nadruk op het veranderen van gedragspatronen die emotionele en psychische klachten in stand houden.
 
Bij cognitieve therapie ligt de nadruk op het veranderen van je manier van denken en interpreteren.
 
Hoe iemand zich gedraagt bepaalt namelijk in belangrijke mate hoe de persoon zich voelt. Als iemand geneigd is om uit angst bepaalde situaties uit de weg te gaan, dan zal de spanning weliswaar in eerste instantie afnemen, maar op de lange termijn juist eerder verergeren.
 
Tijdens een gedragstherapeutische behandeling breng je samen met mij eerst het problematische gedrag en de omstandigheden waarin dat voorkomt in kaart, waarna we deze onderzoeken en bespreken. Hierdoor krijg je zicht op je denkpatronen en hoe je gedachten samenhangen met je gedrag. Vervolgens leer je hoe je gedachten die ongewenste gevoelens geven om kunt buigen naar gedachten die wél gewenste gevoelens geven door beter passende gedragspatronen aan te leren. Je kunt dan anders tegen problematische situaties aan kijken, er anders mee omgaan en je gedrag veranderen waardoor de psychische klachten afnemen.
 
Tijdens de behandelingen maken we gebruik van “helpende” en “niet-helpende” gedachten. Wat moet je je voorstellen bij “niet-helpende” gedachten?
 
Stel je loopt op straat en komt je buurvrouw tegen. Je groet haar beleefd, maar ze groet je niet terug. Je denkt: ‘Heb ik iets verkeerd gedaan? Ze mag me waarschijnlijk niet.’
 
Het zou zomaar kunnen dat jij je er vervelend door voelt en dat je de buurvrouw in het vervolg zo veel mogelijk uit de weg gaat.
 
Deze gedachten zijn “niet-helpend”. Ze zorgen voor negatieve gevoelens en gedrag.
 
In bovenstaand voorbeeld denk je dat je buurvrouw je niet mag, omdat ze je niet teruggroette. Je zou ook kunnen denken: ‘Zij negeert me gewoon, wat onaardig van haar’. Of: ‘ze was er waarschijnlijk niet bij met haar gedachten’, dit heb ik ook wel eens.’
 
Dit laatste zijn positieve gedachten die je prettige of neutrale gevoelens geve, oftewel, ‘helpende gedachten’.
 
Maar stel nou dat jouw buurvrouw jou bewust niet groet en zij jou echt niet aardig vindt? Dan kun je dat wel vervelend vinden, maar het is nog steeds geen ramp.
Niet iedereen hoeft je aardig te vinden en ook dit zijn weer helpende gedachten.
 
Het aanleren van helpende denkpatronen is het doel van cognitieve gedragstherapie. Als mensen hun manier van denken veranderen, dan verandert ook hoe zij zich voelen.
 
Wie belangrijke zaken en gebeurtenissen in zijn leven steeds vanuit een negatief standpunt bekijkt wordt en blijft gemakkelijker angstig, somber of geïrriteerd. In cognitieve therapie onderzoekt de cliënt samen met de behandelaar of die wijze van denken wel helemaal klopt met de werkelijkheid. Wanneer blijkt dat iemand geneigd is om negatief over allerlei zaken te oordelen wordt uitgezocht welke manier van denken passender is.
 
Bij het uitwerken van meer realistische, vaak positievere gedachten maakt ik gebruik van specifieke cognitieve “uitdaagtechnieken” en huiswerk oefeningen.
Het is een kortdurende, gestructureerde klacht-of probleemgerichte therapievorm die zowel op het heden als de toekomst is gericht.